Niğde Yazlık Patates Üreticileri Emeğinin Karşılığını Alamıyor

Niğde’nin Altunhisar ilçesi Yakacık bölgesinde yazlık patates üreticileri, bu yıl da zor durumda. Emeklerinin karşılığını alamayan üreticiler, yaşadıkları sıkıntıları CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ile paylaştı.

Gürer, Türkiye’de buğdaydan sonra en çok tüketilen ürünün patates olduğunu belirterek, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin devreye girmesi gerektiğini vurguladı:

“Niğde, patates üretiminde ilk sırada. Yazlık patatesin hasadı başladı ancak çiftçiler, geçen yıl sattığı fiyata bu yıl da satamıyor. Girdi maliyetleri artarken ürün maliyetin altında kalıyor. Çiftçiler ‘Yeter ki maliyeti kurtarsın, makul bir kâr verilsin, ürünümüz alınsın’ diyor. Ancak tarlaya tüccarlar gelmiyor, gelenler de istediği gibi seçiyor.”

“Çiftçiler Üç Patrondan Etkileniyor”

Patates üreticisi Tuncer Özçelik, durumu şu şekilde özetledi:

“Bu yıl ürün miktarı az ama yine para etmiyor. Üç büyük market taban fiyatını belirliyor. Simsarlar da bu fiyata göre hareket ediyor. Biz çiftçiler, üç patronun insafına kaldık. Mazot 56 lira, gübre tonu 30 bin lira, sulama masrafları aldı başını gitti. Elektrik faturasını ödeyemedik, faiz gibi işliyor. İhracat engelleri kalkmazsa bu ürün tarlada kalacak.”

Gürer, üretim maliyetlerinin geçen yıla göre yüzde 100’ü aştığını belirtti.

“Gübre 27 bin lirayı geçti, DAP gübresi 30 bin liranın üstünde. Mazotun litresi 56 liraya dayandı. Bu koşullarda çiftçi üretimden soğuyor” diyen Gürer, tarlada kalan patateslerin büyük çoğunluğunun küçük ve orta boyda olduğunu, bu ürünlerin büyük kent marketlerinde kat kat pahalıya satıldığını vurguladı.

Patates üreticisi İsmail Dilekli, sulama giderlerine dikkat çekti:

“Elektriğin saati 500 lira. Su yok, olan da çok pahalı. Bankaya kredi borcumuz var. Traktöre kredi borcu var. Devlet bu işi yapan çiftçiye destek olmuyor. Elimizi ayağımızı çekmemizi istiyorlar.”

“Üretim Artmıyor Çünkü Çiftçiler Zarar Ediyor”

Gürer, Türkiye’nin patateste dışa bağımlı hale geldiğini ve rekabet gücünü kaybettiğini belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:

“1999’da 6,5 milyon ton olan üretim 2024’te de 6,5 milyon ton. Oysa nüfus 30 milyon arttı. Üretim artmadı çünkü çiftçi kazanamıyor. Her yıl zarar eden çiftçi üretimden çekiliyor. Kayıtlı çiftçi sayısı 2 milyon 300 bine düştü. Tüccarın elinde olan bu model sürdürülemez. Devlet destek alım yapmazsa bu ürünler tarlada çürüyecek.”

Üreticiler, Tarım Kredi Kooperatifleri’nin de düşük fiyat teklif ettiğini ve ihracat engellerinin kalkmaması halinde ürünlerin tarlada kalacağını belirtiyor.

“Patatesin pili bitmiş durumda” diyen Tuncer Özçelik, “İhracat açılmazsa, bu ürün üç gün sonra zaten alınmayacak. Tarla yandı, çiftçi yandı. Kimse sesimizi duymuyor” diyerek tepkisini dile getirdi.

Gürer, yazlık patatesin ince kabuklu olduğu için depolanamadığını ve hasat sonrası hemen sevkiyat yapılması gerektiğini hatırlatarak, “Tarım politikaları üreticiyi koruyacak şekilde yeniden düzenlenmeli. Aksi halde her yıl aynı tabloyu yaşamaya devam ederiz” dedi.